XLJAZZ 2009 MARTIAN ART - RECENSIE Verschenen 5 februari 2010 op Jazzenzo.nl. door: Rinus van der Heijden Dit wordt een lang verhaal. Over een meer dan bijzondere cd. Die veel woorden nodig heeft om te beschrijven wat er allemaal op gebeurt. En weinig om de daaruit voortvloeiende kwaliteit te duiden. Een cd die de titel ‘Martian Art’ mee kreeg en het geestesproduct is van componist, arrangeur en bandleider Martin Fondse. Hij maakte er een muzikale tocht door zijn leven van en dat verhaal móet worden opgetekend. Martin Fondse is een musicus die orkestmuziek in een nieuw kader weet te plaatsen. Hij deed dat eerder onder meer met de Groove Troopers en het Starvinsky Orkestar en nu met een groot orkest dat uit amateurs en semiprofs bestaat. Voor ‘Martian Art’ arrangeerde hij een aantal van zijn eigen stukken en het mooie daarbij is dat die allemaal zijn ontstaan uit eigen waarnemingen en belevenissen die hij opdeed gedurende zijn leven. Enkele voorbeelden: ‘First Faing Feature Film’ is geïnspireerd op de banda sonora van films als ‘Cape Fear’, ‘Mission Impossible’ en het animatieproduct ‘Vent’; ‘Primer Dark’ is een andere naam voor een scheepscoating; ‘Paraiso’ gaat over de poëtische namen van Braziliaanse metrostations en wijken en de bittere werkelijkheid erachter; ‘Christiania Pusher’ over Martin Fondse’s verblijf in de gelijknamige Deense vrijstaat; ‘Late Night Engelbåt’ over een café in Keulen waar de componist boven woonde toen hij studeerde bij Bob Brookmeyer; ‘Bela Vista’ over het uitzicht over wolkenkrabbers in São Paulo; ‘Fragrant Moondrops’ over cactussen en vetplanten, gebaseerd op de technomuziek van Bjørk en ‘Welcome to Automnia’ was ooit een compositieopdracht voor Doudou N’Diaye Rose, Peter Erskine, Eric van der Westen, Anumadutchi en saxofoonkwartet Artvark. De muzikale vorm die Martin Fondse aan deze grabbelton aan indrukken gaf, is overweldigend. Groots uitwaaierende orkestpartijen liggen naast intrigerende soli van klarinetten, gitaar, (etherische) trompet, sopraan-, alt- en baritonsax, de vibrandoneon van de leider zelf en flugelhorn. Melodische passages, die doen denken aan Hollywoodfilms uit de jaren vijftig liggen gerangschikt langs lieflijk klinkende kamerjazz. En dansen kan ook, want de aan Martin Fondse zo eigen groove duikt meermalen  op. Met dit alles bereikt de orkestleider, componist en arrangeur dat hij met ‘Martian Art’ een product in de markt heeft gezet, dat zijn weerga niet kent. Op geen enkel gebied! ‘Martian Art’ is de nieuwste loot van aan de stam van XLJazz, een project van Buitenkunst, waarachter Arthur Schmidt en GerritJan Brinkhorst schuilgaan. XLJazz bestaat sinds 2003 en behelst elk jaar een ander thema. Zo kwam de muziek van Monk, Mingus en Moke al eens voorbij, evenals die van Hermeto Pascoal, Joe Zawinul, Jaco Pastorius, Miles Davis en Frank Zappa. Bij elk project wordt een muzikale leider gezocht en voor 2009 was dat dus Martin Fondse. De werkwijze is steeds dezelfde: er worden orkesten samengesteld die bestaan uit gevorderde amateurs, nieuw talent en semi-professionele musici. Daaraan worden grote namen uit de geïmproviseerde muziek en wereldmuziek toegevoegd. Tot slot: de cd ‘Martian Art’ is afwijkend gestoken in een dvd-verpakking. Een boekje met uitgebreide toelichtingen is ingelegd en de fraaie grafische vormgeving doet de rest. Daardoor is ‘Martian Art’ niet alleen qua inhoud die zonder meer de perfectie raakt, maar ook als vorm een must voor iedere jazz- en anderemuziek-liefhebber. Lees de volgende recensie Terug naar pers. Naar CD's